不觉初秋夜渐长,清风习习重凄凉。
炎炎暑退茅斋静,阶下丛莎有露光。
——这是唐·孟浩然笔下的《初秋》
远上寒山石径斜,白云深处有人家。
停车坐爱枫林晚,霜叶红于二月花。
——这是唐·杜牧笔下的《山行》
断红霁雨,净秋空、山染修眉新绿。
桂影扶疏,谁便道、今夕清辉不足?
万里青天,恒娥何处?驾此一轮玉。
寒光零乱,为谁偏照颥渌?
年少从我追游,晚凉幽径,绕张园森木。
醉倒金荷,家万里、难得尊前相属。
老子平生,江南江北,最爱临风曲。
孙郎微笑,坐来声喷霜竹。
——这是宋·黄庭坚笔下的《念奴娇》
碧云天,黄叶地,秋色连波,波上寒烟翠。
山映斜阳天接水,芳草无情,更在斜阳外。
黯乡魂,追旅思,夜夜除非,好梦留人睡。
明月楼高休独倚,酒入愁肠,化作相思泪。
——这是宋·范仲淹笔下的《苏幕遮》
尤其是在大宋天空下,俗世生活繁华悠游,艺术美学达到登峰造极。原因大致有四:
◎宋朝虽然军力武备“积贫积弱”,但民间的富庶与社会经济的繁荣远超过盛唐。
——此其经济昌盛之基
◎宋代皇帝重文轻武,多位皇帝在文化艺术的造诣无与伦比,形成了自上而下的示范意义。
——此其帝王引导之功
◎“四言敝而有楚辞,楚辞敝而有五言,五言敝而有七言,古诗敝而有律绝,律绝敝而有词。盖文体通行既久,染指遂多,自成陈套。豪杰之士,亦难于中自出新意,故往往遁而作他体,以发表其思想感情。”
——此其汉语文学发展之续
◎“柳郎中词,只合十七八女孩儿,执红牙檀板,歌‘杨柳岸晓风残月’;学士词,须关西大汉,铁板铜琵,唱‘大江东去’。”汉语文学的发展,大致沿着从国家大政到大写的个人,再到宋代完全的个体小我,真性情得以自由抒发。
——此其文人墨客真实心性之然
悠远的汉语文学艺术至此终于大胆探微隐秘而真实的个体内心世界。衷情那么真,爱情那么好,宋词那么美——柳三变执手相看泪眼,晏几道记得小苹初见,周邦彦泪花落枕,秦少游佳期如梦,贺梅子目送芳尘,李清照锦书谁寄,辛弃疾醉里挑灯看剑,陈与义吹笛到天明……
豪放时,金戈铁马,气吞万里如虎,大江东去,一蓑烟雨任平生;婉约中,盈盈泪、轻轻语,一曲新词酒一杯,为伊消得人憔悴。
那就跟随书集君重返宋词诞生现场,感受词家款款柔情:
《断鸿声远长天暮:回到宋词现场》一书以历史演义的形式和幽默诙谐的笔法,将大宋词人们的故事与作品相互印证,带读者回到宋词的诞生现场,感受汉语的豪放洒脱、蕴藉风流和款款深情。
作者如同一位向导,带着一份地图,陪伴并指点着路径,让读者如同重返宋朝,亲眼见证灿若星辰的词作的诞生现场,理解登峰造极之作产生的政治、经济、人文尤其是词人个体经历和情感心绪等诸多外部、内部缘由。
作者还对重要词作做了简明扼要的疏解注释,止于指点路径,而不详述个人观点,有助于读者做出个人化理解和感悟。
二陆初来俱少年,一蓑烟雨任平生
摘自《断鸿声远长天暮:回到宋词现场》
嘉祐六年,苏轼兄弟又双双通过制科考试。宋朝的进士考试比唐朝简单,但制科考试却堪称史上最严。参加制科考试的人必须由朝中大臣推荐,经过初试筛选,皇帝亲自出题并监督整个过程。南北两宋总共三百多年的历史,进士考试录取了超过四万名进士,而制科考试只进行过22次,成功通过的人不过41人,正好是进士的千分之一。
苏氏兄弟的同年进士一共有九百人,其中曾巩、曾布兄弟后来也鼎鼎大名,曾巩名列唐宋八大家,曾布官至宰相位极人臣,但是因为制科考试甄选太严录取太难,他们根本没有报名。
宋朝制科取士和进士及第同样分为五等,不过制科考试的第一和第二等是虚设的荣誉等级,所以苏东坡虽然被考官定为第三等,但已经是王朝建立以来最好的成绩。此时距离北宋开国正好一百年,所以人称“百年第一”。苏辙也被考官之一的司马光定为三等,但其他考官认为他出言不逊,最后由皇帝钦定为四等。宋仁宗回到后宫对曹皇后说今天为后世子孙得到了两个可以做宰相的人才。曹皇后的祖父是宋朝开国大将曹彬。
苏洵虽然没有考中进士,但欧阳修把他的《权书》、《衡论》等二十二篇文章进献朝廷,士大夫争相传诵。三苏父子一夜之间天下知名。
苏轼十九岁和王弗结婚,二十二岁金榜题名,二十六岁通过制科考试。正当他春风得意的时候,他的母亲程夫人、年仅二十七岁的爱妻王弗和父亲苏洵在几年之内相继病故。苏轼兄弟为了奔丧守灵,在故乡眉山和京城开封之间疲于奔命。
王弗的堂妹王闰之长得和姐姐一模一样,苏轼忍不住频频张望,于是在苏氏兄弟回京之前,当年那个负责传递情书的小姑娘自己做了新娘。
苏轼通过制科考试后被任命为大理评事、签书凤翔府判官。宋英宗治平二年(1065)召试学士院,通过考试后以殿中丞直史馆,也就是以殿中丞的身份在史馆值班。久闻大名的宋英宗认为让苏轼参加考试是多此一举,考试是为了判断能否胜任,“如轼有不能邪”?后来苏东坡做中书舍人知制诰的时候,终于得到免试的待遇。
宋英宗在位仅四年就去世了。宋神宗继位后开始支持王安石变法。后世习惯把司马光、欧阳修和苏氏兄弟划为旧党和保守派,其实当时差不多所有知名官员都是保守派,不信请看元祐党人碑。苏轼对王安石变法的态度还是比较客观的,他也认为当时的北宋王朝需要变革,但是不宜操之过急,因为“法相应则事易成,事有渐则民不惊”。但在王安石及其门徒看来,只要不和他们站在一起就非我族类。苏轼此时人微言轻,对政治斗争也不感兴趣,所以请求外放离京。
熙宁四年(1071),三十四岁的苏轼做了杭州通判。通判名义上可以和知州“同判”政务,实际上就是一闲职。他当时就想要疏浚西湖,可是没人把他的建议当回事。闲暇时苏轼常去西湖漫游,他那几首和西湖有关的著名诗词就写在做通判期间。“故乡无此好湖山”,他开始有了归隐江南的打算。
在所有歌咏西湖的诗词中,苏轼的《饮湖上初晴后雨》超越白居易的《钱塘湖春行》和柳永的《望海潮》后来居上。柳永的《望海潮》曾经引发战争,苏轼的这首诗却让西湖定名定性。现在大家都以为西湖的名字和西施有关,杭州也被称为美女之城,其实春秋战国时西湖根本没有形成。
水光潋滟晴方好,山色空蒙雨亦奇。
欲把西湖比西子,淡妆浓抹总相宜。
......
《断鸿声远长天暮:回到宋词现场》
李晓润著 定价:49.80元
全场包邮75折扣价:36.85元
同一作者同系列书
《银鞍白马度春风:回到唐诗现场》
李晓润著 定价:49.80元
全场包邮75折扣价:36.85元